İbranice ve Aramice: (5 Büyük Fark ve Bilinmesi Gerekenler)

İbranice ve Aramice eski zamanlardan beri kardeş dillerdir ve her ikisi de bugün hala konuşulmaktadır! Modern İbranice İsrail ulusunun resmi dilidir ve yaklaşık 220.000 Yahudi Amerikalı tarafından da konuşulmaktadır. İncil İbranicesi dünyanın dört bir yanındaki Yahudi topluluklarında dua ve kutsal kitap okuma için kullanılmaktadır. Aramice hala Yahudi Kürtler ve İran, Irak, Suriye'de yaşayan diğer küçük gruplar tarafından konuşulmaktadır,ve Türkiye.

Hem Aramice hem de İbranice (çoğunlukla İbranice) Eski ve Yeni Ahit'te kullanılmıştır ve günümüzde hala konuşulan iki Kuzeybatı Sami dilidir. Gelin bu iki dilin tarihini inceleyelim, benzerliklerini ve farklılıklarını karşılaştıralım ve Kutsal Kitap'a katkılarını keşfedelim.

İbranice ve Aramice'nin Tarihi

İbranice Eski Ahit döneminde İsrailoğulları ve Yahudiler tarafından kullanılan bir Sami dilidir. Kenan diyarından gelen ve bugün hala konuşulan tek dildir. İbranice aynı zamanda başarılı bir şekilde yeniden canlandırılan ve bugün milyonlarca kişi tarafından konuşulan tek ölü dildir. İbranice dil için kullanılmadı, bunun yerine Yehudit ( Yahuda dili) veya səpaṯ Kəna'an (Kenan dili).

İbranice, MÖ 1446'dan 586'ya kadar İsrail ve Yahuda uluslarının konuşma diliydi ve muhtemelen yüzlerce yıl öncesine, İbrahim dönemine kadar uzanıyordu. Kutsal Kitap'ta kullanılan İbranice şu şekilde bilinir Klasik İbranice veya İncil İbranice.

Eski Ahit'in iki bölümü (Kutsal Kitap'ın Musa'nın Şarkısı Çıkış 15'te ve Deborah'ın Şarkısı Hakimler 5'te) olarak adlandırılan bölümde yazılmıştır. Arkaik İncil İbranicesi hala bir parçası olan Klasik İbranice, Ancak Kral James İncil'inde kullanılan İngilizcenin bugün konuştuğumuz ve yazdığımız İngilizceden farklı olmasına benzer bir şekilde farklıdır.

Babil İmparatorluğu döneminde, biraz Arapçaya benzeyen İmparatorluk Aramice yazısı benimsenmiş ve modern İbranice yazısı bu yazı sisteminden türemiştir (Aramiceye çok benzer). Ayrıca, sürgün döneminde İbranice, Yahudilerin konuşma dili olarak yerini Aramiceye bırakmaya başlamıştır.

Mişna İbranicesi Kudüs'teki Tapınağın yıkılmasından sonra ve sonraki birkaç yüzyıl boyunca kullanıldı. Ölü Deniz Parşömenleri Mişna İbranicesi'nde olduğu gibi Mişna ve Tosefta (Yahudi sözlü geleneği ve hukuku) Talmud.

MS 200 ila 400 yılları arasında, Üçüncü Yahudi-Roma Savaşı'ndan sonra İbranice konuşulan bir dil olmaktan çıktı. Bu zamana kadar İsrail'de ve Yahudi diasporasında Aramice ve Yunanca konuşuluyordu. İbranice, Yahudi sinagoglarında ayinlerde, Yahudi hahamların yazılarında, şiirlerde ve Yahudiler arasındaki ticarette kullanılmaya devam etti, tıpkı Latincenin devam ettiği gibi, ancak konuşulan bir dil olarak değilDil.

İbranice, 19. yüzyıldaki Siyonist hareketin bir İsrail anavatanı için bastırmasıyla, atalarının anavatanına dönen Yahudiler tarafından konuşulan ve yazılan bir dil olarak yeniden canlandırıldı. Bugün Modern İbranice dünya çapında dokuz milyondan fazla kişi tarafından konuşulmaktadır.

Aramice aynı zamanda 3800 yıldan daha eski bir dildir. İncil'de, antik Aram Suriye'nin bir parçasıydı. Aramice dilinin kökeni Şam, Hamath ve Arpad'daki Arami şehir devletlerine dayanır. O zamanki alfabe Fenike alfabesine benziyordu. Suriye ülkesi ortaya çıktıkça, Arami devletleri bu dili resmi dilleri haline getirdi.

Yaratılış 31'de Yakup kayınpederi Laban ile bir antlaşma yapıyordu. Yaratılış 31:47'de şöyle yazar: "Laban ona Jegar-sahadutha ve Jacob ona Galeed Bu, ataerkillerin (İbrahim, İshak, Yakup) şimdi İbranice (Kenan ülkesinin dili) dediğimiz dili konuştuklarını, Haran'da yaşayan Laban'ın ise Aramice (ya da Süryanice) konuştuğunu gösterir. Açıkçası, Yakup iki dilliydi.

Asur İmparatorluğu Fırat Nehri'nin batısındaki toprakları fethettikten sonra, Tiglath-Pileser II (MÖ 967'den 935'e kadar Asur Kralı) Aramice'yi İmparatorluğun ikinci resmi dili haline getirdi, Akad dili ise birinci dil oldu. Daha sonra Darius I (MÖ 522'den 486'ya kadar Ahameniş İmparatorluğu Kralı) Akadca yerine birincil dil olarak kabul etti. Sonuç olarak, Aramice kullanımı geniş alanları kapsadı,Sonunda bir doğu ve batı lehçesine ve çok sayıda küçük lehçeye ayrılır. Aramice, diğer Aramice konuşanlar için anlaşılmaz olabilecek varyasyonlarla gerçekten bir dil ailesidir.

Ahameniş İmparatorluğu M.Ö. 330'da Büyük İskender'in eline geçtiğinde herkes Yunanca kullanmaya başlamak zorunda kaldı; ancak çoğu insan Aramice konuşmaya da devam etti.

Talmud ve Zohar da dahil olmak üzere birçok önemli Yahudi metni Aramice yazılmıştır ve Kaddish gibi ritüellerde Aramice kullanılmıştır. yeşivot (geleneksel Yahudi okulları) Talmudik tartışma dili olarak Yahudi toplulukları genellikle Aramice'nin batı lehçesini kullanırlardı. Enoch'un Kitabı (MÖ 170) ve Yahudi Savaşı Josephus tarafından.

İslamcı Araplar Orta Doğu'nun büyük bölümünü fethetmeye başlayınca, Aramice kısa sürede yerini Arapçaya bıraktı. Kabala-Yahudi yazıları dışında, yazılı bir dil olarak neredeyse kayboldu, ancak ibadet ve çalışmada kullanılmaya devam etti. Bugün hala çoğunlukla Yahudi ve Hıristiyan Kürtler ve bazı Müslümanlar tarafından konuşulmakta ve bazen Modern Süryanice olarak anılmaktadır.

Aramice üç ana zaman dilimine ayrılır: Eski Aramice (MS 200'e kadar), Orta Aramice (MS 200 - 1200) ve Modern Aramice (MS 1200'den günümüze). Eski Aramice, Eski Ahit döneminde Asur ve Ahameniş İmparatorluklarının etkisi altındaki bölgelerde kullanılan dildi. Orta Aramice, eski Suriye (Aramice) dili ile MS 200'den itibaren Yahudiler tarafından kullanılan Babil Aramicesinin geçişini ifade eder.Modern Aramice bugün Kürtler ve diğer halklar tarafından kullanılan dili ifade eder.

İbranice ve Aramice arasındaki benzerlikler

Hem İbranice hem de Aramice Kuzeybatı Sami dil grubuna aittir, bu nedenle aynı dil ailesindendirler, İspanyolca ve İtalyanca'nın aynı dil ailesi olması gibi. Her ikisi de genellikle Arami alfabesiyle yazılır. Ktav Aşuri (Asurca yazı) Talmud'da, ancak günümüzde Mandaik harfler (Mandaeans tarafından), Süryanice (Levanten Hıristiyanlar tarafından) ve diğer varyasyonlar da yazılmıştır. Eski İbranice, daha eski bir yazı olan da'atz Talmud'da ve Babil sürgününden sonra Ktay Aşuri Senaryo.

Her ikisi de sağdan sola doğru yazılır ve iki yazı sisteminde de büyük harfler ya da sesli harfler yoktur.

İbranice ve Aramice arasındaki farklar

Kelimelerin birçoğu dikkat çekici bir şekilde benzerdir, ancak kelimenin parçaları farklı şekilde düzenlenmiştir, örneğin İbranice'de kelime ve ekmek o ha'lekhem ve Aramice'de şöyledir Lekhm'ah. Asıl kelimeyi görüyorsunuz ekmek ( lekhem/lekhm ) kelimesi her iki dilde de neredeyse aynıdır ve (ha veya ah) İbranice'de kelimenin önünde, Aramice'de ise arkasında yer alması dışında benzerdir.

Başka bir örnek de şu kelimedir ağaç ki bu Ha'ilan İbranice ve ilan'ah Aramice'de ağaç anlamına gelen kök sözcük ( ilan) aynıdır.

İbranice ve Aramice birbirine benzeyen birçok kelimeyi paylaşır, ancak bu benzer kelimeleri farklı kılan bir şey sessiz harf değişimidir: Sarımsak İbranice'de ( shum ) ve Aramice ( tum [ah]) ; kar İbranice'de ( sheleg ) ve Aramice ( Telg [ah])

Kutsal Kitap hangi dillerde yazılmıştır?

Kutsal Kitap'ın yazıldığı orijinal diller İbranice, Aramice ve Koine Yunancasıydı.

Yukarıda belirtildiği gibi Aramice yazılmış bölümler ve Arkaik İncil İbranicesi ile yazılmış iki bölüm dışında Eski Antlaşma'nın çoğu Klasik İbranice (İncil İbranicesi) ile yazılmıştır.

Eski Antlaşma'nın dört bölümü Aramice yazılmıştır:

• Ezra 4:8 - 6:18. Bu bölüm Pers İmparatoru Artahşasta'ya yazılan bir mektupla başlar ve ardından Artahşasta'dan gelen bir mektupla devam eder; her ikisi de o günün diplomatik dili olduğu için Aramice yazılmış olmalıdır. 5. bölümde kral Darius'a yazılan bir mektup ve 6. bölümde Darius'un cevaben yazdığı bir mektup vardır - belli ki bunların hepsi orijinal olarak Aramice yazılmış olmalıdır.Ancak kâtip Ezra bu pasajdaki bazı anlatıları Aramice olarak da yazmıştır - belki de bu onun Aramice bilgisini ve mektuplarla fermanları anlama yeteneğini göstermektedir.
• Ezra 7:12-26. Bu, Artahşasta'dan gelen ve Ezra'nın Aramice yazıldığı şekliyle eklediği bir başka buyruktur. Ezra'nın İbranice ve Aramice arasında gidip gelmesi, sadece kendisinin değil, okuyucuların da her iki dili anladığını gösterir.
• Daniel 2:4-7:28. Bu pasajda Daniel, Keldaniler ve Kral Nebukadnessar arasında geçen ve Suriye dilinde (Aramice) konuşulduğunu söylediği bir konuşmayı aktararak başlar, bu nedenle o anda Aramice'ye geçer ve Nebukadnessar'ın rüyasını yorumlamasını ve daha sonra aslanın inine atılmasını içeren sonraki birkaç bölüm boyunca Aramice yazmaya devam eder - görünüşe göre tüm bu olaylarAncak 7. bölüm Daniel'in gördüğü büyük bir peygamberlik görümüdür ve ilginç bir şekilde bunu da Aramice olarak kaydeder.
• Yeremya 10:11. Bu, Yeremya kitabının tamamında Aramice yazılmış tek ayettir! Ayetin bağlamı, Yahudileri itaatsizlikleri nedeniyle tövbe etmezlerse yakında sürgüne gönderilecekleri konusunda uyarmaktadır. Dolayısıyla Yeremya, sürgündeyken yakında bu dili konuşacaklarına dair bir uyarı olarak İbranice'den Aramice'ye geçmiş olabilir. Diğerleri, ayetin Aramice'de derin olduğunu belirtmiştirKelime sırası, kafiyeli sesler ve kelime oyunları nedeniyle Aramice bir tür şiire geçmek insanların dikkatini çekmenin bir yolu olabilir.

Yeni Ahit, Yunanlı İskender'in geçmişteki fethi nedeniyle Orta Doğu'nun çoğunda (ve ötesinde) konuşulan Koine Yunancası ile yazılmıştır. Çoğunluğu İsa tarafından olmak üzere Aramice konuşulan birkaç cümle de vardır.

İsa hangi dili konuşuyordu?

İsa çok dilliydi. Yunanca biliyor olmalıydı çünkü o zamanın edebi dili buydu. Öğrencileri (hatta balıkçı Yuhanna ve Petrus) İncilleri ve Mektupları bu dilde yazdılar, dolayısıyla Yunanca biliyorlarsa ve kitaplarını okuyan insanlar Yunanca biliyorsa, belli ki bu dil o kadar iyi biliniyor ve kullanılıyordu ki İsa da bu dili kullanmış olmalıydı.

İsa aynı zamanda Aramice de konuşmuştur. O konuştuğunda, İncil yazarı anlamı Grekçe'ye çevirmiştir. Örneğin, İsa ölü kızla konuştuğunda, "'Talitha cum' dedi, yani, 'Küçük kız, kalk!" (Markos 5:41)

İsa'nın Aramice sözcükler ya da ifadeler kullandığı diğer örnekler Markos 7:34, Markos 14:36, Matta 5:22, Yuhanna 20:16 ve Matta 27:46'dır. Bu sonuncusu İsa'nın çarmıhta Tanrı'ya yakarışıydı ve bunu Aramice yapmıştı.

İsa İbranice de okuyabiliyor ve muhtemelen konuşabiliyordu. Luka 4:16-21'de ayağa kalkıp Yeşaya'dan İbranice bir bölüm okumuştu. Ayrıca din bilginlerine ve Ferisilere birçok kez, "Okumadınız mı ..." diye sormuş ve ardından Eski Antlaşma'dan bir bölüme atıfta bulunmuştu.

Sonuç

İbranice ve Aramice dünyanın yaşayan en eski iki dilidir. Bunlar Eski ve Yeni Ahit'te atalar, peygamberler ve azizler tarafından konuşulan, İncil yazılırken kullanılan ve İsa'nın dünyevi yaşamında kullandığı dillerdir. Bu kardeş diller dünyayı nasıl da zenginleştirmiştir!